وقت کُشی و وقت شناسی

آلبرت انشتين خدا بيامرز می گفت زمان امری است نسبی. در بعضی از کشورها ودر عمل کرد بعضی اشخاص زمان، به آن صورت که ما به آن معتقديم، وجود خارجی ندارد. کشورهای متمدن ومترقی برای وقت ارزش قايلند ورمز موفقيت وترقی شان نیز ریشه دروقت شناسی دارد ! من به تجربه ديدم هرچه بيشتر به کشورهای آسيايی، آفريقايی وآمريکای لاتين، اصولن کشورهای به اصطلاح جهان سومی نزدیک تر می شوم، وقت بی ارزش تر وکم بها ترمی شود، تا مرحله بی عاری وباری به هر جهت. کشورهای ژاپن، کره جنوبی، مالزی وچند کشورديگر، ازجمله آفريقای جنوبی وتا حدی چین را استثنا می کنم.
در کشتی و آن چه با دریا سرو کار دارد، وقت، خیلی ساده بگویم، همه چیز است، پول نقداست، طلاست، زنده گی است، تحرک است، محورومرکزاست،بود ونبود است ! نمی گویم درجای دیگر نیست، ولی من فعلن از شغل خودم و از دریا سخن می گویم.
ثبت زمان
چگونگی وضع هوا، حالت وکیفیت دريا، ارتفاع موج، جهت وشدت باد، به انضمام هرحرکت وهراقدامي که صورت می گیرد، هرتصميمي که در رابطه باامنيت کشتی وپرسنل آن، یادرجهت نگهداری کالاگرفته میشود، دردفتر « لاگ بوک » هر شناورثبت می گردد، با قید دقیق زمان، و این مدرکی است مستند.
پس از خروج ازهربندر، کاپيتان با درنظر گرفتن وضع هوا، جهت باد ، جزرومددریا و ارتفاع موج، فاصله بين دو بندروسرعت کشتی ، و تغيير ساعت درمناطق مختلف، زمان ورود کشتی ETA) ( (1) رابه مقصد، تاحد ممکن، دقيق محاسبه وبه مقام های ذی نفع، تلکرافی، با ای ميل يا بافکس مخابره می کند! ازجمله:
الف ـ به بندر مقصد، برای تعيين نوبت وزمان پهلوگيری کشتی به اسکله، وثبت در جدول شناورها.
ب ـ به نماينده شرکت کشتيرانی درهمان بندر، برای تهیه وتعيين پرسنل تخليه و بارگيری( Gangs )، وبرای گزارش ساعت ورود کشتی به مأمورين گمرک و مسؤ لین ايمی گريشن وقرنطينه وپورت اوتوريتی و ترتيب سوخت گيري وو ...
پ ـ به صاحب کشتی ( Owner )، اکثرن در اروپا، جهت تهیه بليط هواپيما وارسال به موقع پرسنلی که بايد تعويض شوند، همچنين ارسال وسايل مهم يدکی به بندر مقصد.
تـ به شرکت اجاره کننده کشتی Charterer برای هماهنگی با صاحبان کالا و مقام های ذی نفع ديگر و نياز به سوختگيري کشتي در بندر وترتيب پرداخت هزينه آن...و...و
من به اين دليل زير کلمه محاسبه دقيق ساعت ورود کشتی خط کشيدم تا نشان دهم که هر اشتباهی در محاسبه و در نتیجه هر تأ خيری در ورودبه بندرمقصد، تما م برنامه هايی، که بخشی از آن ها را در سطوربالا ذکر کردم و برشمردم، به هم می ريزد وباعث وارد آمدن خسارت، گاهی کلان، به همه طرف ها ی ذی نفع می شود.
کاپيتان ها ي اروپاي غربي، با توجه به رقابت های شدید شغلی ودرون گروهی و نظربه يورش و تهاجمکاپيتان های ارزان قيمت کشورهای بلوک شرق، رها شده از بهشت کمونیسم، به اروپای غربی واين اواخر حتا از چين وفيليپين وهند، بي نهايت زير فشار طاقت فرسا و تحمل و استرس قرار دارند که مبادا به علت تأ خیر در ورود، بدون عذر موجه، شغل شان را از دست بدهند. حاصل این بیم وهراس ها، کاپيتان هائی هستند که درسنين جوانی، به اين دليل و نیزبه علت بی خوابی وکم خوابی های ممتد واسترس های شبانه روزی درکشتی، ودر بنادر کشور های عقب مانده، بویژه به علت سرو کله زدن با مأ مورين زبان نفهم فاسدیک دنده بی استعداد وبی صلاحیت وعصبی مزاج پرخاشگر وزخم خورده وتحقیر شده از دوران استعمار، که در هر فرصتی، بجا ونابجا، منتظرخالی کردن عقده هاي استعماري ودرصدد تلافی وجبران اند.
هم چنين ترس ودلهره ی از دست دادن شغل و گرفتاری های خانواده گی، که بسياری از همکاران دريانوردم با آن دست به گريبانند(2)، چنان تأثيري منفي بر روحيه وچهره خسته شان بر جای گذاشته است که در سنين چهل سالگی سر به پیری زده اند.
من نمی گویم کسی را با اولین اشتباه بلافاصله تنبیه و بیرون می کنند( 3 ) هر چند سیستم عرضه وتقاضا ي پرسنل به شدت به ضرر دریانوردان اروپای غربی بهم خورده است. ولی فراموش نکنیم که شرکت های کشتیرانی تجارتی مستبد ترین، بی پروا ترین، حریص وآزمندترین بنگاه هایی هستند که در پوشش صرفه جوئی، ودرولع وآزمندی سود جوئي شان حد ومرزی نمی شناسند (4) وحاضرند براي اخذ منافع بيشتر به هر اقدامي دست بزنند، از جمله تعويض پرسنل با استعداد و مسؤليت شناس اروپائي با پزسنل ارزان قيمت چيني وهندي واوکرايني.
وبا توجه به بيمه کلان، چنانچه کشتي ها در اثر بي تجربگي فرماندهان ارزان قيمت شان به گل نشستند يا در مثلث برمودا گم وگور شدند، يا با پرسنل شان در آتش سوختند وخاکستر شدند، چه باک !

بر می گردم به اصل مطلب . هرگونه تأخير، به هردليل، در " لاگ بوک" کشتی ثبت و این ثبت ودرج، در صورت متضرر شدن مقامی حقيقی يا حقوقی، به عنوان سند ومدرک محکمه پسند قابل ارائه است. با توجه به توضيحاتي که دررابطه با اهميت وقت وزمان درکشتی دادم وترس ودلهره ای که بابت تأ خیر بی جا و پی آمدهای آن، هميشه هم سفرناخدا ها است، اينک مجسم کنيد حالت کاپيتانی را که پس از چندين روز پيکار با موج وطونان و از سر گذرانیدن دلهره ها، سر انجام کشتی را، با نفسی به راحتی کشیدن، سروقت ودرموعد مقرربه بندر گاه می رساند و لی قايق راهنمابر يا مأمورين بندر، به دون دلیل ویا با دلایل مضحک ازدادن راهنما و همکاري با کشتي خوداری می ورزند(۵)، ودست انسان چنان بسته است که به هیچ مرجع ومقامی نمی توان شکایت برد، مسؤلین رسیدگی به شکایات چنان غوطه در فساد ورشوه اندو چنان اشتها وحرص وآز شان سیری نا پذیر است که سعی می کنند موضوع را هرچه بیشتر کش بدهند واصولن هدف شان تلکه است ونه رسیده گی به شکایت.
من وهمکارانم تاکنون از هر گونه تقاضای رسیدگی وشکایت صرف نظر کرده، مشکل را با رشوه دادن حل کرده ایم ولي مسأله اين است که منابع وصندوق کشتي بي حد وبي مرز وپايان ناپذير نيست، واين موضوع در کله استعمار زده آقايان فرو نمي رود، و عجيب نقطه ضعف مارا شناخته اند: يا دادن رشوه ي دست ودل باز، يا معطلي کشتي در بندر. شوربختي در اين است که اين مأمورين فاسد بي خيال، از اين حقيقت آگاه اند که مادر بندر بعدي با همين مشکل روبرو ئيم واگر براي مأمورين رشوه گير بنادر ديگر کم بياوريم، با چه مشکلاتي و با چه معطلي هائي روبرو مي شويم ولي با وجود اطلاع ازاين مطلب، بقول عوام، کک شان هم نمي گزدو تره هم برايش خورد نمي کنند.
اين جاست که " بعضي " ها زمزمه مي کنند : حق تان بود آن چه سفيد پوستان استعمار گر بر سرتان آوردند !
متأسفم که بجاي رسيدن به مسايل مهم ديگر فعلن به اين موضوع چسبيده ام ولي اين مشکل و اين چالش ها بخش جدائي ناپذبز از زندگي حقيقي و دغدغه دريانوردان در کشتي ودر بنادر است، بويزه در بنادر آفريقائي که به علت وقت نا شناسي وبي توجهي وبي مسؤليتي مأمورين، کار ما، شغل ما، و آينده ما در يانوردان درخطر است، از خورد شدن اعصاب وسکته هاي زودرس چيزي نمي گويم.
از شخص من نيزکه در مرحله باز نشستگي هستم گذشته است، ولي اين مشکل براي ديگران و براي آيندگان لاينحل باقي مانده است ! آن چه را که من در اين سلسله نوشتار مي نويسم آن روي ديگر سکه است، دريا نوردي هميشه اين نيست که در فيلم هاي هاليوودي نشان داده مي شوند
من در تعریف وتشریح این مشکلات بیشتر به بعضی از بنادر آفریقائی، بویزه " آبیجان" در ساحل عاج، " لاگوس" در نیجریه و "دووالا " در کامرون نظر دارم !